Zapewne mało kto jest wstanie wyobrazić sobie bez nich Święta Wielkanocne. Ich spożycie znacznie wzrasta w tym okresie, ale również przez cały rok stanowią ważny element diety. Mowa oczywiście o jajkach. W wielu kulturach jajko stanowi ważną symbolikę nowego życia, odrodzenia, stąd także pojawia się w naszej kulturze przy okazji świąt Wielkanocnych.
Z punktu żywieniowego jajka kurze są składnicą wielu ważnych składników odżywczych o pożądanych proporcjach a dodatkowo wykazują bardzo dobrą przyswajalność. Szczególną wartość stanowi białko jaja kurzego, które stanowi ok 12% całego jaja. Białko to składa się z 22 różnych aminokwasów, dzięki czemu WHO od lat uznaje je za doskonałe białko zwierzęce i stanowi wzorzec dla profilu aminokwasowego innych produktów.
Jajka są również źródłem lipidów, z dużą zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Największą część NNKT stanowią kwas oleinowy, należący do kwasów omega-9 oraz kwas linolowy, należący do grupy kwasów omega-6, k. linolowy nie jest syntetyzowany w organizmie, a więc musi być dostarczany do organizmy wraz z pożywieniem. W skład jajek wchodzą również fosfolipidy, z których najbardziej znaną substancją jest lecytyna. Lecytyna to niezwykle ważny składnik diety, gdyż substancja ta jest obecna praktycznie w każdej komórce ciała. Jest elementem budującym mózg oraz poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, dzięki ochronnemu działaniu na osłonki mielinowe. Dlatego produkty bogate w lecytynę polecane są osobą uczącym się oraz pracującym umysłowo. Dzięki działaniu emulgującemu lecytyna bierze czynny udział w gospodarce cholesterolem. Rozbijając tłuszcze i cholesterol na małe cząsteczki zapobiega ich zagnieżdżaniu się w ścianach naczyń krwionośnych, ograniczając tym samym powstawanie miażdżycy.
Wile osób ma obawy co do spożywania jajek kurzych ze względu na panująca opinię, iż jaja zawierają horrendalne ilości cholesterolu. Rzeczywiści jaja ptaków zawierają sterole zwierzęce w tym wspomniany cholesterol, jednakże żadne badania naukowe nie wykazały, iż spożycie jaj ma bezpośredni wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Nasza wątroba sama codziennie produkuje według różnych źródeł od 900mg do nawet 3g cholesterolu, niezbędnego do budowy błon komórkowych, zjadając jajko, które zawiera ok 200-300mg cholesterolu, wysyłana jest informacja, by tę produkcję organizm ograniczył. Ponadto w jaju jak już zostało wspomniane znajdują się nienasycone kwasu tłuszczowe, które to również regulują poziom cholesterolu w organizmie. Dlatego nie obawiajmy się spożywania tego produktu. Jeśli jednak mamy stwierdzoną hiperlipidemię, należałoby kontrolować spożycie jajek.
Ponadto jaja są dobrym źródłem witamin, szczególnie tych rozpuszczalnych w tłuszczach witaminy A, D oraz E. Ze składników mineralnych występujących w jajach na szczególną uwagę zasługuje ze względu na swą łatwo przyswajalną postać, fosfor i wapń. Jaja są dobrym źródłem siarki, żelaza i cynku. Uwagę na ilość spożywanych jaj powinny zwrócić osoby, które mają zaburzoną równowagę kwasowo- zasadową, gdyż nadmiar fosforu oraz siarki, może prowadzić do powstania aminokwasów zakwaszających.
A jakie jaja wybierać?
Powinniśmy zwracać baczną uwagę na symbole, jakie znajdują się na kupowanych przez nas jajkach. Wybierać należy te o jak najniższym symbolu, gdyż mamy wówczas pewność, iż kuru żyły w odpowiednich warunkach, a jaja będą smaczne i pełne zdrowia.
Oznakowania numeryczne:
0 – jaja z produkcji ekologicznej
1 – jaja z chowy na wolnym wybiegu
2 – jaja z chowu ściółkowego
3 – jaja z chowu klatkowego
Oznakowanie wielkościowe:
XL – bardzo duże: 73 g i więcej
L – duże: od 63 g do 73 g
M – średnie: od 53 g do 63 g
S – małe: poniżej 53 g
Na koniec bardzo ważna informacja. Pomimo, coraz rzadziej występującym objawom zachorowania na salmonellę, należy każdorazowo po kontakcie z surowymi jajkami umyć ręce, a sama jaja w miarę możliwości spożywać po kulinarnej obróbce terminczej.
Smacznego!