Niedoczynność tarczycy jest to choroba wywołana niedoborem hormonów produkowanych przez tarczycę tj. trójjodotyroninę T3 i tyroninę T4. Niedobór hormonów prowadzi to powstania zaburzeń metabolizmu w organizmie. Warto tutaj zaznaczyć, że niedoczynność tarczycy nie musi oznaczać, iż jesteś chory na chorobę autoimmunologiczną Hashimoto. Może być natomiast tak, że w wyniku choroby Hashimoto, powstała niedoczynność tarczycy. Jednak postępowanie dietetyczne w tych dwóch schorzeniach jest inne. 

Objawy niedoczynności tarczycy:

  • przyrost masy ciała
  • uczucie zimna
  • uczucie osłabienia, zmęczenia
  • szybkie męczenie się
  • ciągłe wahania nastroju i rozdrażnienie
  • częste uczucie senności
  • stany depresyjne
  • utrata pamięci
  • bóle mięśni, szczególnie w tylnej części szyi i barków
  • zmieniony głos, chrypka
  • suchość skóry, szczególnie w okolicach łokci, kolan, kostek
  • łamliwe paznokcie i włosy
  • nadmierne wypadanie włosów
  • spadek libido
  • zaburzenia erekcji
  • zaparcia
  • nieregularna miesiączka lub jej zanik
  • obrzęki na twarzy i szyi
  • hipercholesterolemia
  • upośledzenie rozwoju fizycznego i umysłowego u dzieci

Dlaczego warto połączyć właściwą dietę z leczeniem endokrynologicznym?

Niedoczynność tarczycy u wielu pacjentów powoduje znaczny wzrost masy ciała z uwagi na obniżony metabolizm, wynikający z niedoboru hormonów T4 i T3. Wiele osób boryka się z nadwagą i otyłością latami, pomimo odpowiednio dobranych leków.
A biorąc pod uwagę inne dolegliwości, jak ciągłe zmęczenie, senność, ogólne złe samopoczucie i pojawiające się inne problemy ze zdrowiem możesz nabrać przekonania, że leczenie jest nieskuteczne.
To co obserwuję od wielu lat w gabinecie, to brak działania na przyczyny niedoczynności tarczycy, a jedynie proponowanie pacjentom leków. Leki oczywiście są bardzo pomocne i nie należy z nich rezygnować bez konsultacji z lekarzem, jednak nieodpowiednia dieta, niedobory witamin, składników mineralnych potęgują złe samopoczucie i często również dalsze przybieranie na wadze. Warto wówczas zgłosić się do dietetyka po poradę, by dobrał sposób żywienia do konkretnej osoby, a być może również zaproponował dodatkową suplementację, o czym za chwilę.

 

Jak wspomagać pracę tarczycy odpowiednią dietą w niedoczynności tarczycy. 

Białko podstawą diety w niedoczynności tarczycy.
Należy pamiętać, by dietę wzbogacać o produkty pełnowartościowego białka. Ilość białka dobiera się indywidualnie dla każdego pacjenta, ponieważ jest to zależne od płci, wieku, masy ciała itp.. Odpowiednia podaż białka zapewnia odpowiednią produkcję hormonu wzrostu odpowiedzialnego za spalanie tkanki tłuszczowej oraz zwiększenie tempa przemiany materii. Jednakże przy zwiększonej podaży białka należy pamiętać o odpowiedniej ilości wypijanych płynów.
Dobrymi źródłami pełnowartościowego białka są: mięso, ryby, jajka. 

Zadbaj o odpowiednią podaż witamin i składników mineralnych tj:

  • jod – niedoboru tego pierwiastka są częstą przyczyną niedoczynność tarczycy. Bogatym źródłem jodu są ryby morskie, owoce morza, które dodatkowo dostarczają kwasy tłuszczowe omega-3 oraz pełnowartościowe białko. Innymi źródłami jodu są warzywa, owoce, mleko i jego przetwory, jednak ilość pierwiastka obecnego w tych produktach jest determinowana miejscem uprawy, a zatem jego zawartością w glebie. Dlatego też głównym źródłem jodu powinny być ryby morskie, algi i owoce morza.
  • selen – jego niedobór powoduje zaburzenia konwersji (przekształcania) hormonu T4 w T3. A to właśnie T3 jest hormonem czynnym, mającym bezpośredni wpływ na tempo metabolizmu. Selen ma szereg innych właściwości np. jest silnym przeciwutleniaczem, wspomaga układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby serca. Najlepszymi źródłami selenu są: orzechy brazylijskie, nasiona słonecznika, tuńczyk, ryby morskie, owoce morza.
  • żelazo – anemia spowodowana niedoborem żelaza, to częsty stan u chorych na niedoczynność tarczycy. Brak żelaza w organizmie, to również brak tlenu, a zatem organizm funkcjonuje gorzej, możesz czuć się osłabiony i ciągle zmęczony. Dobrymi źródłami są: chude mięso, jaja, ryby, orzechy, suszone morele, natka pietruszki, pestki dyni, nasiona sezamu.
  • witamina d3 – niski poziom tej witaminy jest wiązany z występowaniem wielu chorób. Poziom <32ng/dl powoduje zaburzenia wydzielania hormonów. Więcej o witaminie d3 przeczytasz tutaj.
  • cynk- jego niedobór wpływa na hamowanie produkcji T3, na odporność organizmu, ma także wpływ na konwersję T4 do T3.
Co należy wyeliminować z diety w niedoczynności tarczycy?
  • Goitrogeny- są to substancje antyodżywcze, zaburzające wchłanianie jodu z pożywienia. Zaburzając metabolizm jodu, substancje to przyczyniają się do znacznego obniżenia stężenia tego pierwiastka, co prowadzi do zaburzeń syntezy (powstawania)  hormonów tarczycy oraz do powstawania wola. Z tego też powodu goitrogeny nazywane są substancjami wolotwórczymi. Zatem jakie produkty należy wyeliminować z diety? Soję, tofu, fasolę, groch, kukurydzę, orzeszki ziemne, orzechy piniowe. Warzywa takie jak kapusta, brokuł, kalafior, najlepiej spożywać ugotowane i w ograniczonej ilości. 
  • Produkty przetworzone – jest to zalecenie, które tyczy się wszystkich chorób. Żywność wysokoprzetworzona tzw. żywność gotowa, głęboko mrożona, żywność typu instant, fast foody, to żywność martwa, pozbawiona witamin, składników mineralnych, fitozwiązków, enzymów itp. które sprawiają, że jesteśmy zdrowi, pełna jest za to cukru, tłuszczów trans, barwników i konserwantów o których więcej przeczytasz tutaj i tutaj 
  • Prdukty bogate w kwasy omega6 – nadmiar kwasów omega6, w stosunku do omega3 wzmaga stany zapalne. Źródłami kwasów omega6 jest żywność przetworzona, ale również oleje i margaryny roślinne tj. słonecznikowy, z pestek winogron, sojowy, kukurydziany, arachidowy. Warto więc zadbać, by w diecie znalazły się produkty bogate w kwasy omega3 np. ryby morskie, owoce morza, oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy nierafinowany.

  

Dodatkowe wskazania
  1. Osoby, które przyjmują hormony tarczycy, ważne aby przyjmowały lek na czczo. Ważne, aby pierwszy posiłek spożywały po min. 30min od przyjęcia leku. Lewotyroksyna dobrze wchłania się w środowisku kwaśnym, stąd zalecenie by hormony tarczycy przyjmować na czczo.
  2. Unikać tłuszczy trans: żywność wysoko przetworzona, żywność typu fast food, wyroby cukiernicze, słodycze, margaryny, kiepskiej jakości sery żółte i sery topione.
  3. Dbać o równowagę między omega-3, a omega-6. Nadmiar omega-6, która występuje w olejach roślinnych,  działa prozapalnie, przyczynia się do chorób serca, podnosi ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych. 
  4. Wzbogacać dietę o dobre źródła węglowodanów, najlepiej pełnoziarniste tj. kasza gryczana, rzadziej kasza jaglana, amarantus, komosa ryżowa, ryż brązowy.
  5. Warto pamiętać, o codziennym spożywaniu warzyw i owoców, aby dostarczyć odpowiednią ilość witamin, składników mineralnych, ale także błonnika pokarmowego, odpowiedzialnego za prawidłową perystaltyki jelit, a tym samym niweluje zaparcia.
  6. Należy pamiętać o odpowiedniej ilości płynów. Najlepsza jest woda wysokozmineralizowana, czyli taka, która zawiera >1500mg związków mineralnych na litr.
  7. Warto wzbogacić swój dzień o aktywność fizyczną, która sprzyja walce ze zbędnymi kilogramami.

Istotny jest również sposób przygotowywania posiłków. Unikać należy smażenia, produkty gotować w wodzie lub na parze, bądź też piec w piekarniku w naczyniach żaroodpornych, bądź w foli aluminiowej.

Jeśli uważasz, że dla kogoś mogą to być przydatne informacje udostępnij tej wpis.

UWAGA! Wszystkie dodatkowe suplementy witaminowe i mineralne, należy przyjmować pod kontrolą lekarza lub dyplomowanego dietetyka, aby sobie nie zaszkodzić.